Bai, bai. Ongi irakurri duzu. Marc Prenskyk, 2001ean natibo digitalak terminoa asmatu zuenak, harri eta zur uzteko moduko galdera proposatu du: eta eskolak beharrezkoak ez balira? Galdera airean gelditu da Bartzelonako EdTech Congress azokan, ikastetxeetako irakasleak, zuzendariak, teknologia eta hezkuntza enpresak eta Kataluniako Hezkuntza Saileko kideak bilduta dauden aretoan.
Ahalduntzea eta eboluzionatutako gizakiak
Jokoari jarraituko diogu: ikastetxerik ez badago, zer egongo da? Prenskyk proposamen bat egin du, Empowerment Hubs deitu diona: ikasleek teknologiarekin duten erlazio sinbiotikoa aprobetxatzeko zentroak dira, ingurunean eragin neurgarria duten proiektuetan lan egin dezaten.
Prenskyren aburuz, hezkuntza ez da jada haurrei buruan kontzeptuak sartzea, alderantziz: dagoeneko barruan duten guztia ateratzeko moduak aurkitzea da. Eta horrek aldaketa bat dakar boterearen balantzan: helduen munduak gazteen pentsamenduen eta ekintzen gaineko kontrola eta eragina galtzen du, eta horrela, gazteak ahaldundu egiten dira. Hala, ikasten ikasi beharrean, lortzen ikasten dute. Jada xedea ez dira edukiak, ahalduntzea baizik; eta ahalduntzea, bere ustez, norberak bere burua gidatzea eta inpaktua duten lorpenak egitea da. Helduak, ahoa ixtera.
XXI. mendeko gizarteak lehen existitzen ez ziren arazoei egin behar diela aurre dio Prenskyk, eta horrek, beste soluzio batzuk eskatzeaz gain, paradigma berriak ere eskatzen dituela. Paradigma berri hori gazteen eta teknologiaren arteko erlaziotik sortzen da. Ez dira erloju adimendunak. Ez dira telefono mugikorrak. Gazteen gorputzen eranskinak dira, eboluzionatutako gizaki bihurtzen ditu; boteretsuak dira, eta ongia egiteko gaitasun berriak dituzte. Gaizkia egiteko ere bai, noski. Baina horrelakoxea da mundua.
Haurrekin eta haurrengandik ikastea
Bertaratutako batek galdetu duenean ea gazteek nola egingo duten teknologia onerako erabiltzeko, eta ez txarrerako, Prenskyk erantzuna saihestu du. Hitz-erdika esan du ikusiko dutela. Dilema hori munduaren parte izanik, erantzuna bakarrik iritsiko dela.
Tira, gure ustez, erantzuna ez da «bakarrik» iritsiko: helduak, komunitateak, irakasten dio haurrari zer dagoen ondo eta zer gaizki. Baina, adi, helduok baikara lehenengoak teknologia ganoragabez eta gaiztakeriarako erabiltzen. Horretan, egia esan, iparra falta zaion iparrorratza dirudigu. Baina hemen gaude, haurrekin eta haurrengandik ikasteko gertu. Irakasleak eta ikasleak, familiak eta haurrak, kondenatuta gaude lankidetzan jardutera eta paradigma berriaren korapiloak elkarrekin deszifratzera. Teachers, leave the kids alone, baina ez horrenbeste.
