Eudald Correig
Aniztasunari arreta ematea hezkuntzaren alorraren eta, batez ere, matematika-hezkuntzaren alorraren erronka handietako bat da. Horregatik, Innovamaten aniztasunari arreta emateko marko hedatuenetako bat inplementatzeko proba pilotu bat egin dugu: esku-hartzearen aurrean izandako erantzuna (RTI, ingelesez).
RTI eredua hezkuntza-baliabideak optimizatzeko marko bat da. Bestela esanda, ikasketa-zailtasunak nola eta noiz hauteman eta horietan eskua nola eta noiz hartu zehazten duen teoria da, hezkuntza-baliabideak ahalik eta ondoen erabili ahal izateko eta, ondorioz, ahalik eta haur kopuru handienera iritsi ahal izan gaitezen. RTI eredua aniztasunari arreta emateko beste eredu batzuk baino hobea dela frogatu da, eta ohikoa da hainbat herrialdetan, hala nola Estatu Batuetan, Finlandian eta Herbehereetan.
Nola funtzionatzen du RTIk?
RTIren lehen ideia nagusia honako hau da: hezkuntzaren alorrean, esku-hartzeak zenbat eta lehenago egin, orduan eta hobeak izaten dira emaitzak. Horrek esan nahi du ez dugula haurrek ikasketa-zailtasunen sintomak izan arte itxaron behar, baizik eta sintoma horiei aurrea hartu behar diegula, eta zailtasun posible horiek bilatu, agerikoegiak izan baino lehen. Bestela esanda, egungo ereduan “zerbaitek huts egin arte itxaroten” dugu, baina harago joan behar dugu.
RTIren atzean dagoen bigarren ideia nagusia DSM V (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, ingelesez) delakoak definitzen du. Haren arabera, ikaskuntza-zailtasunak ezin ditugu formalki hauteman aurretiaz gutxienez 4 eta 6 hilabeteko iraupeneko esku-hartzea egin gabe. Izan ere, baliteke errendimendu eskasa duten haur batzuek diagnostika daitekeen zailtasun kognitibo bat ez beste faktoreren bategatik izatea ikasketa-zailtasun hori. Hau da arrazoiketa: egin dezagun esku-hartze bat, eta zehatz dezagun zein ikaslek duten erantzun positiboa eta jartzen diren egunean (horrek esan nahi du ez dutela inolako zailtasun kognitiborik) eta zein ikaslek jarraitzen duten zailtasunak izaten, baita esku-hartzearen ondoren ere (horrek esan nahiko du arreta handiagoa behar dutela).
Horrela, RTI eredua aplikatzeko modurik ohikoena errendimenduaren azterketa unibertsal bat egitean datza (gure kasuan, matematikoa), LHko 1. mailaren hasieran azterketa bat eginda, eta, ondoren, 12 eta 16 aste bitarteko interbentzioa egitean. Amaitzeko, beste proba bat egiten da, ikasleek esku-hartzeari erantzun dioten edo ez neurtzeko. Hortik abiatuta, esku-hartzeari erantzun ez dioten eta, beraz, ikaskuntza-zailtasun jakinen bat izan lezaketen ikasleen inguruko erabakiak hartzen dira (adibidez, matematikaren kasuan, diskalkulia da ohikoena, hau da, zenbakien kontzeptua ulertzeko eta oinarrizko eragiketa aritmetikoetan zenbakiak manipulatzeko zailtasuna).
ARTIST ikerketa eta emaitzak
Ereduari jarraituz, iazko ikasturtean errendimendu matematikoaren azterketa unibertsala egitea ahalbidetzen duten tresnak garatu genituen, baita esku-hartzeak egiteko tresnak ere. Horrez gain, haien eraginkortasuna probatu genuen. Horretarako, esku-hartzea jaso zuten 5 ikastetxe desberdinetako LHko 1. mailako ikasleak (149 ikasle) (aurrerantzean, esku-hartzea jaso zuten ikastetxeak) esku-hartzerik jaso ez zuten 8 ikastetxe desberdinetako ikasleekin (269 ikasle) konparatu genituen (aurrerantzean, kontrol taldea). 13 ikastetxeetako ikasleei errendimendu matematikoko proba bat egin zitzaien urtarrilean. Ondoren, esku-hartzea egiten hasi ginen esku-hartzea jaso zuten 5 ikastetxeen artean errendimendu eskasena izan zuten ikasleen % 30ekin. Esku-hartzea Innovamat App-arekin errendimendu baxuko ikasleentzat berariaz sortutako jarduerak egitean zetzan, egunean 15 minutuz, astean 4 egunez, 15 astez, eta beti matematikako ohiko ordutegitik kanpo. Ondoren, berriro egin zitzaien proba 13 ikastetxeetako ikasleei.
Emaitzek erakusten dutenez, aparteko praktika hori modu egokian egin zen, eta esku-hartzea jaso zuen taldeko ikasleek nabarmen hobetu zuten, are gehiago, kontrol taldeko kideek baino gehiago, errendimendu matematikoari dagokionez (1. irudia). Gainera, kontrol taldeko ikasleak baino nabarmen gehiago ateratzen dira errendimendu baxuko eremutik (30. pertzentilaren azpian) eta matematikarekin lotutako ikasketa-zailtasunen arrisku-eremutik (15. pertzentilaren azpian) (2. irudia).
Emaitza horiek kontuan hartuz, ondoriozta dezakegu Innovamat egiten duten eta hala nahi duten ikastetxe guztietan inplementatzeko nahiko erraza den tresna eskalagarri batekin RTI marko bat arrakastaz garatu eta ezartzea lortu dugula. Horrela, gogor lan egiten jarraitzen dugu irakasleei laguntzeko.
Innovamat
